W dniu 20 listopada br. w siedzibie Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego odbyło się seminarium pt: Perspektywy sprawiedliwości naprawczej. Inicjatorem wydarzenia była Dolnośląska Rada Terenowa do Spraw Społecznej Readaptacji i Pomocy Skazanym. W seminarium wzięło udział blisko 150 osób, w tym liczna grupa kuratorów sądowych, mediatorów, funkcjonariuszy służby więziennej przedstawicieli placówek, w których wykonywane są prace na cele społeczne. Wydarzenie było częścią obchodów Miedzynarodowego Tygodnia Sprawiedliwości Naprawczej, który w Europie koordynowany jest przez European Forum for Restorative Justice. W wielu krajach odbywają się z tej okazji sympozja, konferencje, prelekcje, pokazy promujące ideę sprawiedliwości naprawczej. Eventy organizują m.in. Budapeszt, Berlin, Bruksela, Paryż, Marsylia, Bilbao, Barcelona, San Sebastian, Porto, Lizbona, Oslo, Ryga, Tesaloniki, Tirana, Kathmandu, Tel Aviv, Moskwa, Santiago de Chile. Wrocławskie seminarium współorganizowane przez Wrocławskie Centrum Sprawiedliwości Naprawczej było jedną z 97 inicjatyw organizowanych w 24 krajach.
Spotkanie otworzyli uroczyście Dziekan Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii UWr. prof. Karol Kiczka oraz Prezes Sądu Okręgowego we Wrocławiu SSO Maciej Skórniak. W pierwszej części seminarium głos zabrał dr Sławomir Stasiorowski – przedstawiciel Ministra Sprawiedliwości w Radzie Głównej do Spraw Społecznej Readaptacji i Pomocy Skazanym. W swoim wystąpieniu m.in. zapowiedział zmiany przepisów, które mają wejść w życie w najbliższych miesiącach, a które dotyczyć będą szeroko pojętego systemu readaptacji. Następnie w tematykę seminarium wprowadziła uczestników pani dr Beata Czarnecka – Dzialuk z Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk. Zgromadzeni w sali audytoryjnej obejrzeli film A Conversation pokazujący przebieg konferencji mediacyjnej z udziałem m.in. rodzin sprawcy i ofiary zbrodni. Film wywołał mnóstwo emocji wśród jego odbiorców. Oprócz przedstawienia warsztatu pracy moderatora takiego spotkania, dotknął szeregu aspektów psychologicznych, socjologicznych i prawnych. W krótkiej dyskusji po seansie zwracano m.in. uwagę na potrzebę zachowania uważności i wrażliwości przez zarówno profesjonalistów jak i zwykłych obywateli. Film pokazał też dobitnie, jak złożone są mechanizmy towarzyszące przestępstwu, jak wiele potrafi być jego ofiar pośrednich i jakie skutki wywołuje ono w funkcjonowaniu całych systemów rodzinnych. Była to jak dotąd jedyna projekcja filmu w Polsce. Dzięki Fundacji Pracownia Dialogu z Torunia film został opatrzony polskimi napisami. W kolejnej części seminarium głos zabrała pani SSO Ewa Kłak-Dybka, która przedstawiła funkcjonowanie projektu „Przystań Mediacji”. Uczestnicy seminarium mogli się m.in. dowiedzieć, że liczba mediatorów świadczących nieodpłatnie dyżury informacyjne w Przystani Mediacji wzrosła dynamicznie i wynosi już ponad sto osób. Rośnie też sukcesywnie liczna mediacji w sprawach gospodarczych i rodzinnych. Niewiele jest natomiast ciągle mediacji w sprawach karnych. W dalszej części wydarzenia Ewa Żmuda – Zastępca Dyrektora Wrocławskiego Centrum Integracji oraz Grzegorz Miśta – Zastępca Kuratora Okręgowego w Sądzie Okręgowym we Wrocławiu przedstawili funkcjonowanie Wrocławskiego Centrum Sprawiedliwości Naprawczej. Szczególną uwagę zwrócono na funkcjonowanie platformy internetowej – Centrum Zgłoszeń, która umożliwia mieszkańcom Wrocławia zgłaszanie aktów wandalizmu i mowy nienawiści, które następnie są naprawiane przez osoby skazane i ukarane karami ograniczenia wolności. Ostatnim wystąpieniem była niezwykle interesująca prezentacja wyników badań na temat potencjału prac na cele społeczne w kontekście sprawiedliwości naprawczej, którą przedstawiła ich autorka – pani dr Anna Matczak z Collegium Civitas i London School of Economics and Political Science. Badania ta pokazują, że w polskim społeczeństwie istnieje postrzeganie kar z obowiązkiem pracy na cele społeczne jako mających istotny walor wychowawczy i naprawczy. Seminarium zakończył dr hab. prof. UWr Tomasz Kalisz. W swoim krótkim wystąpieniu wyraził on nadzieję, że sprawiedliwość naprawcza będzie w szerszym stopniu realizowana przez szeroko pojęty wymiar sprawiedliwości, który musi szukać nowych dróg reakcji na przestępstwo.
Trailer filmu:
Poniżej kilka zdjęć z seminarium (autor: Aleksander Samek).