W dniu 27.03.2015 r w Collegium Humanisticum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu odbyła się II Międzynarodowa Konferencja  „Za kurtyną resocjalizacji”. Tematem przewodnim była „Zdemoralizowana współczesność”.

Konferencję poprzedziła Debata Penitencjarna, którą zorganizowano dnia 26.03.2015 r. Udział w niej wzięli przedstawiciele świata nauki oraz praktycy działający w różnych obszarach oddziaływań resocjalizacyjnych.
Przyjęta forma Konferencji, jako całość, sprawdziła się doskonale zarówno w roku ubiegłym jak i obecnie.

Debata pozwoliła uczestnikom na swobodne, nie ograniczone ścisłymi ramami czasowymi, wypowiedzi, na które podczas obrad plenarnych nie ma czasu. Wszystkie wystąpienia były bardzo ciekawe m.in. dlatego, że o konkretnie podejmowanych działaniach resocjalizacyjnych mówili praktycy. Pan Sebastian Dec Dyrektor Zakładu Poprawczego w Poznaniu przedstawiając realizowany u nich program wychowawczy zwrócił uwagę na to, że placówka ta nie ma wyłącznie charakteru izolacji „niegrzecznej młodzieży”, ale jest to miejsce, w którym należy uczyć wychowanków m.in. życia bez przemocy, radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych. Wychowawcy pokazują, że „swoją energię można wykorzystać w inny, lepszy sposób”. Nie można cofnąć czasu, natomiast trzeba znaleźć najlepszy sposób, by iść do przodu. Wychowankowie nie tylko mają możliwość nauki i zdobycia zawodu, ale także uczą się spędzania wolnego czasu. W Zakładzie realizowanych jest kilka projektów m.in. „Górołazi”, „Wydry rzeczne”, „szkolny wolontariat” (informacje o działalności Zakładu Poprawczego w Poznaniu można przeczytać na stroniewww.poznan.zp.gov.pl). W podobny sposób o nowych kierunkach resocjalizacji instytucjonalnej mówiła Pani Magdalena Lubieńczuk – wychowawczyni z Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Samostrzelu (www.mow-samostrzel.pl). Bardzo ciekawą propozycję pracy resocjalizacyjnej w środowisku przedstawił  Pan Wojciech Przybysz Prezes Stowarzyszenia Dzieciom i Młodzieży „WĘDKA” im. każdego Człowieka. Misją Stowarzyszenia jest wspieranie środowisk wykluczonych społecznie, w sposób jaki obrazowo przedstawia porzekadło „ dajemy wędkę, a nie rybę” Mówił m.in. o realnych zagrożeniach czyhających na dzieci i młodzież, tych na ulicy realnej jak i wirtualnej a także o nowych wyzwaniach dla profilaktyki społecznej ( www.facebook.com/stowarzyszenie.wedka/; www.wedka.org)
Tegoroczna Konferencja zgromadziła wyjątkowo dużo uczestników, czynnych jak i biernych, z Kraju i zza granicy.
Oficjalnego otwarcia Konferencji w dniu 27.03.2015 r dokonał prof. Piotr Petrykowski, Dziekan Wydziału Nauk Pedagogicznych UMK. Obrady w sesji plenarnej bardzo sprawnie prowadzili prof. Małgorzata Kowalczyk i dr Michał Szykut. Wykład inauguracyjny wygłosił prof. dr hab. Wiesław Ambrozik z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W swojej wypowiedzi odniósł się sceptycznie do realizowanych w Polsce programów resocjalizacyjnych i niewystarczających rozwiązań systemowych w tym zakresie. Z roku na rok sytuacja ta ulega poprawie, jednakże tempo wprowadzania zmian jest zbyt wolne i nie zawsze adekwatne do potrzeb.
Uczestnicy Konferencji mieli również możliwość zapoznania się z systemami probacyjnymi obowiązującymi w Holandii, Niemczech, na Słowacji i Ukrainie.
Dr Sven Zebel z Uniwersytetu w Twente (Holandia) mówił o psychologicznej reakcji na przestępstwo i wiktymizację, a także o skuteczności działań mających zapobiegać recydywie. Nawiązał również do koncepcji sprawiedliwości naprawczej, idei mediacji oraz działalności resocjalizacyjnych w środowisku otwartym.  Mediacja, w systemie holenderskim ma duże znaczenie psychologiczne i jest powszechnie stosowaną metodą  w procesie resocjalizacyjnym, przynoszącą wymierne efekty.
Dr Ludmiła Dubchak z Instytutu Służby Więziennej w Kijowie przedstawiła zasady organizacyjne i prawne procesu resocjalizacji w organach i instytucjach karnych Ukrainy. Bardzo interesowała Ją organizacja i funkcjonowanie kurateli sądowej w Polsce, bowiem na Ukrainie nie ma pedagogów zajmujących się zawodowo resocjalizacją  osób  w warunkach wolnościowych.
Prof. Peter Jusko z Uniwersytetu Mateja Bela w Bańskiej Bystrzycy (Słowacja) mówił o funkcjonowaniu subkultur oraz systemu probacji na Słowacji. Probacja jako system procesu resocjalizacyjnego w Słowacji jest nastawiona przede wszystkim na kontrolę.
Roman Zielonka Koordynator projektów socjalnych ośrodków integracyjno-edukacyjnych na terenie Niemiec mówił o współczesnych metodach pracy z ludźmi młodymi zagrożonymi wykluczeniem społecznym.
W czterech sesjach tematycznych dyskutowano m.in. o stanie polskiej probacji, etiologii przestępczości i polityki kryminalnej, profilaktyce i prewencji oraz resocjalizacji. Nie były to tylko rozważania teoretyczne. Wskazywano konkretne rozwiązania, prezentowano realizowane projekty i ich efekty. Na szczególna uwagę zasługuje projekt  „eVo+” zainicjowany przez kuratorów z Dolnośląskiego Stowarzyszenia Kuratorów Sądowych ”Frontis”  Założenia projektu zaprezentowali  dr Honorata Czajkowska i mgr Grzegorz Miśta. Projekt jest przykładem nowoczesnych form prewencji i profilaktyki społecznej z wykorzystaniem zasobów środowiska lokalnego. (www.frontis.com.pl)
Wszystkie prezentowane materiały, zarówno te w debacie jak i na konferencji były bardzo interesujące. Nie sposób w krótkim artykule odnieść się do wszystkich wystąpień Cieszy fakt, że:
·      coraz większa jest świadomość, zarówno wśród profesjonalistów jak i społeczeństwa, dotycząca zagrożeń demoralizacją dzieci i młodzieży (nie tylko w świecie realnym, ale również wirtualnym) z różnych środowisk społecznych,
·      wychodzenie z konkretną inicjatywą do środowisk zagrożonych demoralizacją i wykluczeniem społecznym
·      wspieranie środowisk wykluczonych społecznie w sposób jaki obrazowo przedstawia porzekadło „ dajemy wędkę, a nie rybę”.
Dzięki udziałowi gości z zagranicy mamy też możliwość skonfrontowania swoich działań z inicjatywami podejmowanymi przez innych.
Na zakończenie bardzo dziękuję inicjatorom i organizatorom Konferencji oraz poprzedzającej je debaty, tj. Pani  prof. Małgorzacie Kowalczyk i dr Michałowi Szykutowi oraz studentom z Koła Naukowego Pedagogów za wspaniałą organizację i atmosferę. To dzięki Nim wywozimy z Torunia miłe wspomnienia i chcemy tu wracać.

Jedynym minusem Konferencji były ograniczenia czasowe, które nie pozwoliły prelegentom na „rozwinięcie skrzydeł”. Mam nadzieję, że wszystkie prezentowane referaty znajdą się w publikacji pokonferencyjnej.

Ewa Woźna-Płusa (WSK)