Wrocławskie włączanie kultury

Rozpoczął się sezon urlopowo-wakacyjny. Wielu kuratorów sądowych udaje się na zasłużony wypoczynek. Z nieco mniejszą intensywnością pracują sądowe wydziały i ich sekretariaty, choć ci z kuratorów, którzy zostają na stanowisku pracy nie do końca odczuwają ten spadek intensywności zadań, choćby ze względu na konieczność zastępowania urlopujących koleżanek i kolegów.  W okręgu wrocławskim jest jeszcze jeden powód wzmożonej aktywności kuratorów – szczyt sezonu kulturalnego.

Włączamy kulturę – to projekt realizowany przez Dolnośląskie Stowarzyszenie Kuratorów Sądowych FRONTIS, który komunikatem Prezesa Sądu Okręgowego we Wrocławiu określony został w 2015r. dobrą praktyką sądu. Projekt realizowany jest w ramach Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016 od września 2014r. Aktualnie wkracza w swoją kulminacyjną fazę. Do tej pory kuratorzy sądowi okręgu wrocławskiego udostępnili już osobom nadzorowanym i dozorowanym oraz ich najbliższym ponad 600 biletów na koncerty, spektakle teatralne, seanse filmowe. Do tego należy doliczyć wydarzenia niebiletowane, jak np. wystawy muzealne, inicjatywy w przestrzeni otwartej miasta (street art etc.), koncerty, programy edukacyjne. Program spotyka się z dobrym odbiorem ze strony jego uczestników.  Jest spore grono stałych osób, które dość regularnie korzystają z oferty programu.

W dniach 1-16 lipca 2016 r. odbywa się we Wrocławiu dwunasta edycja Brave Festival – Przeciw Wypędzeniom z Kultury. Tegoroczna edycja odbywa się pod hasłem: Outcasts – wykluczeni i doskonale wpisuje się w założenia projektu Włączamy kulturę. Kuratorzy sądowi otrzymali 46 biletów do rozdysponowania wśród swoich „podopiecznych”. Wejściówki zostały zarezerwowane w ciągu 12 godzin od ich udostępnienia. Szczególnie dużym zainteresowaniem, zwłaszcza wśród rodzin poddanych nadzorowi kuratorów rodzinnych,  cieszył się finałowy koncert projektu Brave Kids. Dozorowani i nadzorowani wezmą również udział m.in. w spektaklu: Klauni, czyli o rodzinie. Odcinek 3. warszawskiego Teatru 21, będącym jedynym teatrem w Polsce, którego zespół tworzą aktorzy z zespołem Downa i autyzmem. Swą nazwę wziął od dodatkowego chromosomu 21, którym obdarzone są osoby z zespołem Downa. Nalaga’at po hebrajsku znaczy „Dotknij”. Taką nazwą nosi jedyny w świecie teatr aktorów niewidomych i niesłyszących, którego spektakl Say orange również zobaczą uczestnicy Włączamy kulturę. Palestyńczycy z  Musicians without Borders, na których spektakl również udostępniono bilety,  przywołują z kolei słowa noblisty Nelsona Mandeli: „Możesz być biedny, mieć rozpadający się dom, stracić pracę, ale pieśń zawsze da ci nadzieję”. Potem wyjaśniają, że za sprawą muzyki buduje się empatię i związki międzyludzkie, że muzyka przekracza wszelkie ograniczenia – językowe, pochodzenia, wychowania, życiowych doświadczeń – i tworzy nową neutralną przestrzeń dla wymiany talentów i pasji. Jej rytm dodaje człowiekowi energii i chęci do działania. Muzykę może uprawiać każdy i w każdym miejscu na świecie.

Kolejnym partnerem projektu Włączamy kulturę został 16 Międzynarodowy Festiwal Filmowy T-Mobile Nowe Horyzonty. Kuratorzy sądowi z okręgu wrocławskiego dostali aż 100 voucherów, które nieodpłatnie udostępnią dozorowanym i nadzorowanym. Festiwal Nowe Horyzonty to wielkie święto filmu, które ściąga do Wrocławia z całej Polski rzesze fanów sztuki filmowej. Dozorowani i nadzorowani dostaną zatem szansę włączenia się w główny nurt wydarzeń Stolicy Dolnego Śląska. Jest to o tyle istotne, że coraz częściej z wydarzeń projektu Włączamy kulturę korzystają podopieczni kuratorów sądowych z ośrodków pozawrocławskich, mieszkający w odległości nawet 60 kilometrów od Wrocławia.

Nowe Horyzonty to nie tylko nazwa słynnego festiwalu, ale także nazwa multipleksu kinowego. Programem oraz zarządzaniem obiektem zajmuje się w pełni Stowarzyszenie Nowe Horyzonty, a gospodarzem obiektu jest Roman Gutek. W dziewięciu salach można oglądać kino artystyczne i autorskie, jak również wartościowe kino środka. W programie kina znajdują się liczne projekty edukacji filmowej, cykl transmisji oper z legendarnej The Metropolitan Opera, przeglądy i festiwale, filmowe spotkania dla dzieci i seniorów, wystawy i koncerty. Działalność Kina Nowe Horyzonty jest częścią programu Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016. Kino Nowe Horyzonty jest partnerem projektu Włączamy kulturę. Kuratorom sądowym udostępniono 420 biletów na dowolne seanse filmowe do końca 2016r.  Będzie zatem z czego wybierać.

Jesienią we Wrocławiu odbędzie się kolejne wydarzenie filmowe – 7. edycja American Film Festival. Również na tym festiwalu spotkać będzie można wśród widzów podopiecznych kuratorów sądowych. Choć rozpoznanie ich nie będzie możliwe. Autorzy projektu od początku założyli bowiem stworzenie takich warunków, które uniemożliwią jakąkolwiek stygmatyzację jego uczestników. DSKS Frontis otrzymał od ESK Wrocław 2016 100 voucherów na festiwal kina amerykańskiego, który w tym roku odbędzie się w dniach 25-30 października 2016r. W poprzedniej edycji we wrocławskim Kinie Nowe Horyzonty widzowie zobaczyli 88 filmów, w tym 52 premiery polskie, cztery europejskie i jedną światową. Łącznie odbyło się 176 seansów. Festiwalowe projekcje obejrzało rekordowe 18 i pół tysiąca tysięcy widzów.

Oprócz imprez festiwalowych, cały czas podopieczni kuratorów sądowych okręgu wrocławskiego mogą korzystać z oferty wrocławskich teatrów, zwłaszcza Teatru Współczesnego, Teatru Polskiego, Wrocławskiego Teatru Lalek.

Realizacja projektu Włączamy kulturę, przede wszystkim ze względu na jego charakter i skalę, stanowi interesujące pole badawcze. Na początku br. dr Honorata Czajkowska przeprowadziła wstępną ewaluację przebiegu projektu. Przedmiot badań stanowiło doświadczenie uczestników związane z projektem, opinie zarówno podopiecznych jak i kuratorów wykorzystujących program jako narzędzie w swoim warsztacie pracy. Grupę badaną stanowili kuratorzy zawodowi wykonujący orzeczenia sądu w sprawach rodzinnych i nieletnich oraz w sprawach karnych. Badaniem objęto również podopiecznych, biorących udział w projekcie, w łącznej liczbie 21 osób.  Analiza ankiet przeprowadzonych wśród podopiecznych wskazała, że większość ankietowanych utrzymuje, iż sam udział w projekcie dał im szansę uczestnictwa w wydarzeniach, do których wcześniej mieli ograniczony dostęp (głównie ze względów finansowych). Pytani o motywację, wskazywali na potrzebę nowych bodźców w życiu codziennym, oderwanie się od monotonnych często czynności. Uczestnictwo w wydarzeniach stworzyło im także możliwość podjęcia próby poprawienia relacji z osobami bliskimi. Wspólna partycypacja w wydarzeniach kulturalnych buduje nowy wymiar wzajemnych emocji, pozwala doświadczyć podobnych wrażeń jak również stwarza możliwość wymiany poglądów. Istotny z punktu widzenia projektu wydaje się również jego wpływ na współpracę między podopiecznymi a kuratorami. Ankietowani zostali poproszeni o wypowiedź w kwestii znaczenia wdrożenia projektu Włączmy kulturę w relacji z kuratorem sądowym. Jak konkluduje w swoich badaniach dr. Honorata Czajkowska, wskazywane odpowiedzi, choć budujące z punktu widzenia kuratorów „włączających w kulturę”, ujawniają potrzebę wypracowywania systemowo nowych narzędzi pracy w warsztacie kuratora sądowego, które pozwolą na budowanie efektywnej relacji z podopiecznym. Bardziej szczegółowo założenia projektu Włączamy kulturę i wyniki jego wstępnej ewaluacji zostaną przedstawione w opracowaniu pokonferencyjnym, które ukaże się jesienią nakładem Wydawnictwa Pedagogium.