czwartek, 28 marca, 2024
Tags Posts tagged with "RPO"

RPO

Pod sygnaturą I KZP 3/2020 Sąd Najwyższy w Izbie Karnej i w powiększonym składzie 7 sędziów prowadził postępowanie, zainicjowane pytaniem prawnym, jakie w styczniu br. zadał Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar o treści „Czy określona w art. 7 § 1 k.k.w. podstawa zaskarżenia do sądu penitencjarnego decyzji organów postępowania wykonawczego – w postaci „niezgodności z prawem” – obejmuje obok kontroli formalno-prawnej również kontrolę materialno-prawną zaskarżonej decyzji?„, tj. czy skargi należy badać wyłącznie pod kątem formalnym, czy także merytorycznym?

Powodem wystąpienia z powyższym pytaniem prawnym było – jak wskazał RPO – występowanie różnych linii orzeczniczych sądów, których źródłem jest odmienna wykładnia omawianego przepisu, która podważa zaufanie obywateli do państwa i prawa. W ocenie RPO nieuprawnione jest przyjęcie, że skazany nie może kwestionować okoliczności faktycznych, albowiem interpretacja pojęcia „niezgodności z prawem” nie może się ograniczać tylko do weryfikacji, czy dany organ miał prawo wydać zaskarżoną decyzję, czy też nie. Decyzje, o których mowa, często dotyczą podstawowych praw jednostki, w tym praw chronionych konstytucyjnie i konwencyjnie, dlatego zdaniem RPO, ustawa musi zapewnić efektywną i skuteczną, a nie jedynie formalną ochronę tychże praw.

Przypomnijmy tylko, iż stosownie do brzmienia art. 7 § 1 k.k.w. „Skazany może zaskarżyć do sądu decyzję organu wymienionego w art. 2 pkt 3–6 i 10 (m.in. sądowego kuratora zawodowego lub kierownika zespołu kuratorskiej służby sądowej – przyp. autora wpisu) z powodu jej niezgodności z prawem, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej.”.

Sąd Najwyższy na posiedzeniu w powiększonym składzie 7 sędziów w dniu 25. czerwca postanowił odmówić podjęcia uchwały. Odmawiając podjęcia uchwały, to jednak – jak często bywa w takich sytuacjach – problematyka zgłaszana przez RPO została przeanalizowana. I właśnie na podstawie tej analizy SN wskazał, że:

W konsekwencji uznać trzeba, że zgodnie z art. 7 § 1 k.k.w. skazany może zaskarżyć do sądu decyzję organu wymienionego w art. 2 pkt 3-6 i 10 tego aktu prawnego z powodu obrazy prawa materialnego lub prawa procesowego, jeżeli mogła mieć ona wpływ na treść decyzji, o ile ustawa nie stanowi inaczej. Decyzje oparte na uznaniu organu, zawarte w nich ustalenia faktyczne i rozstrzygnięcia o karze mogą być skarżone poprzez podniesienie zarzutu niezgodności z prawem w podanym wyżej rozumieniu. W szczególności na płaszczyźnie obrazy prawa procesowego kwestionowane mogą być: sposób gromadzenia dowodów, kompletność zgromadzonego materiału dowodowego oraz prawidłowość jego oceny.„.

Poniżej udostępniamy link do treści postanowienia wraz z pełnym jego uzasadnieniem. Udostępniamy również treść samego wniosku RPO, stanowisko prokuratora Prokuratury Krajowej, jak i przesłaną opinię do niniejszej sprawy przez Helińską Fundację Praw Człowieka. Zamieszczamy także kilka fragmentów z uzasadnienia, subiektywnie przez nas wybranych.

Wykładnią, czyli interpretacją przepisów nazywa się operację myślową, w toku której odtwarza się znaczenie przepisów ogłoszonych w aktach prawnych jako wypowiedzi równoznacznych z pewnym zespołem norm postępowania. Inaczej mówiąc, w toku operacji wykładni dokonuje się przyporządkowania różnokształtnym przepisom prawnym norm postępowania rozumianych w jakiś jeden, dostatecznie określony sposób (zob. Z. Ziembiński, Logika praktyczna, Warszawa 1974, s. 237 – 238). W sensie apragmatycznym wykładnia prawa to po prostu rezultat powyższego procesu (zob. L. Morawski, Wstęp do prawoznawstwa, Toruń 2005, s. 159) uzyskany po zastosowaniu językowych, systemowych i funkcjonalnych dyrektyw interpretacyjnych.

„Z językowego punktu widzenia niezgodność z prawem to nic innego jak sprzeczność z prawem, będąca konsekwencją obrazy prawa przy podejmowaniu skarżonej decyzji. (…) „niezgodność z prawem” w rozumieniu art. 7 § 1 k.k.w. to sprzeczność z przepisami Kodeksu karnego wykonawczego lub innej ustawy będącej podstawą decyzji, ale też samowykonalnymi przepisami ratyfikowanych umów międzynarodowych, stosowanymi bezpośrednio przepisami Konstytucji RP, a także aktami prawnymi o charakterze wykonawczym, przy czym przedmiotem kontroli sądowej może być obraza zarówno prawa materialnego, jak i prawa procesowego.”

„(…) przedmiotem kontrowersji w piśmiennictwie jest także kwestia dopuszczalności wkraczania w postępowaniu skargowym przez sąd w przestrzeń uznaniowości organu wydającego skarżoną decyzję. Inaczej mówiąc przedmiotem sporu jest to, czy decyzja organu postępowania wykonawczego oparta na uznaniu, może zostać oceniona jako niezgodna z prawem.”

Postanowienie składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego I KZP 3/2020

Wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich

Stanowisko prokuratora Prokuratury Krajowej

Opinia amicus curiae Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka

2419

W dniu 17 czerwca 2019r. w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich odbyła się konferencja pod tytułem Standardy pomocy dziecku w sytuacji rozstania rodziców.
Jak wynika z informacji zamieszczonych na stronie www.rpo.gov.pl Rzecznik Praw Obywatelskich wraz Forum organizacji pozarządowych, które przygotowały poradnik dla rodziców i profesjonalistów, zorganizował panel dyskusyjny na temat Standardów pomocy dziecku w sytuacji rozstania rodziców, poradnik dla rodziców i profesjonalistów przygotowanego przez forum organizacji pozarządowych.  W panelu uczestniczyło 50 osób zaangażowanych w poprawianie sytuacji dzieci. Obecny był m.in. rzecznik praw dziecka Mikołaj Pawlak. Zastępczyni RPO dr Hanna Machińska zwróciła się na wstępie do dziennikarzy: W czasie spotkań regionalnych RPO problem kontaktów rodziców i dzieci po rozwodzie jest wciąż zgłaszany. Jesteśmy świadkami kryzysu, w którym dzieci pozostawione są same sobie. Rodzina w kryzysie często gra kartą dziecka.

Z przebiegiem debaty można również zapoznać się tutaj.

Tu znajduje się poradnik Standardy pomocy dziecku w sytuacji rozstania rodziców.

3172

W dniu 22.06.2016r. w Ministerstwie Sprawiedliwości odbyło się uroczyste posiedzenie Krajowej Rady Kuratorów związane z obchodzonym Dniem Kuratora Sądowego (więcej na ten temat można przeczytać tutaj). Jednym z zaproszonych gości był Rzecznik Praw Obywatelskich dr Adam Bodnar. W swoim wystąpieniu Rzecznik stwierdził, że służba kuratorska realizuje bardzo istotne zadania publiczne państwa. Po pierwsze kuratorzy sądowi są odpowiedzialni za wykonanie wielu orzeczeń sądowych w sprawach rodzinnych oraz karnych, pozwalają na realizowanie środków probacyjnych, czyli „wolnościowej” reakcji karnej państwa na przestępczość. Kuratela sądowa jest zatem kluczowym elementem systemu wymiaru sprawiedliwości i państwa prawa. Jednak równie ważną rolą kuratorów jest wsparcie osób społecznie wykluczonych, dotkniętych kryzysami życiowymi, jednostek, które nie radzą sobie we współczesnej rzeczywistości społecznej. Kuratorzy pozwalają im „wyjść na prostą”, odnaleźć się na nowo w życiu rodzinnym i zawodowym. Nie do przecenienia jest również rola kuratora jako podmiotu wspierającego rodziny w sytuacjach kryzysowych, poprzez swoje oddziaływanie kształtujących prawidłowe postawy rodzinne i wychowawcze. Innymi słowy, poza egzekwowaniem prawa kuratorzy realizują zadania państwa opiekuńczego.

Pełny tekst wystąpienia PRO dostępny jest pod na stronie: https://rpo.gov.pl/pl/content/adam-bodnar-na-obchodach-dnia-kuratora-sadowego

 

Za zgodą Prezydium Krajowej Rady Kuratorów zamieszczamy odpowiedź Rzecznika Praw Obywatelskich na pismo skierowane do Niego przez KRK w sprawie wywiadów środowiskowych oraz odpowiedź Ministra Sprawiedliwości na pytanie dotyczące zabezpieczenia etatów urzędniczych do obsługi sekretariatów ZKSS.

Odpowiedź Rzecznika Praw Obywatelskich

Odpowiedź Ministra Sprawiedliwości

Informujemy również, że w dniu 19.01.2016r. odbyło się spotkanie Prezydium KRK z Sekretarzem Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Panem Patrykiem Jakim. Komunikat ze spotkanie zostanie udostępniony w najbliższym czasie.

2012

Z wielką satysfakcją informujemy , że Rzecznik Praw Obywatelskich przyznał cztery medale kuratorom sądowym, którzy zasłużyli się ochronie praw człowieka. Odznaka honorowa Rzecznika Praw Obywatelskich „Za Zasługi dla Ochrony Praw Człowieka” została ustanowiona w dniu 2 listopada 2009 r.  Jest zaszczytnym wyróżnieniem za szczególne osiągnięcia w dziedzinie ochrony praw człowieka. Może ona zostać nadana obywatelom Rzeczypospolitej Polskiej, obywatelom państw obcych, a także organizacjom i instytucjom.

W tym roku na wniosek Krajowej Rady Kuratorów odznaczenia te otrzymali:
pośmiertnie śp. kurator Tadeusz Jedynak i śp. kurator Agnieszka Bartkowiak oraz kurator społeczny Jacek Kamil Jastrzębski i kurator zawodowy Aleksandra  Dyrda.

Uroczyste wręczenia odznaczeń odbywać się będą wg następującego harmonogramu:
W dniu 25 listopada br. odznaczenie odebrała wdowa po śp. Tadeuszu Jedynaku – pani Ilona Jedynak. W grudniu odznaczenie otrzyma pan kurator Jacek Jastrzębski. W styczniu 2016 r. odznaczenie odbiorą najbliżsi śp. kurator Agnieszki Bartkowiak. W lutym 2016r. pani kurator Aleksandra Dyrda.

Niewątpliwie wyróżnienia te są wyrazem zaangażowania kuratorów sądowych w budowanie społeczeństwa obywatelskiego i troski o respektowanie praw jego członków, zwłaszcza tych najsłabszych i najbardziej zagrożonych. Jesteśmy dumni z postawy naszych koleżanek i kolegów.