czwartek, 1 maja, 2025
Strona 14

2801

10 października to szczególna data – w tym czasie na całym świecie obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Zdrowia Psychicznego. Wydarzenie ma zwrócić uwagę opinii publicznej na problematykę zaburzeń psychicznych oraz promować zdrowie psychiczne. Święto to zostało ustanowione w 1992 roku przez Światową Federację Zdrowia Psychicznego. Dbałość o zdrowie psychiczne, pomoc osobom chorym z naszego otoczenia, ulepszanie opieki medycznej nad chorymi psychicznie, to kwestie poruszane tego dnia na całym świecie.

Jak można wyczytać na stronach Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), tegoroczny Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego przypada w szczególnym czasie, gdy nasze życie codzienne znacznie się zmieniło w wyniku pandemii COVID-19. Minione miesiące przyniosły wiele wyzwań: dla pracowników służby zdrowia, udzielających pomocy w tych trudnych warunkach, dla uczniów, przystosowujących się do zajęć w domu, z niewielkim kontaktem z nauczycielami i przyjaciółmi, dla osób, których źródła utrzymania w wyniku wykonywanej pracy zarobkowej są zagrożone oraz dla ogromnej liczby osób znajdujących się w ubóstwie. Z kolei dla wielu osób z chorobami psychicznymi jest to czas, w którym doświadczają jeszcze większej izolacji społecznej niż wcześniej.

Zdaniem ekspertów Światowej Organizacji Zdrowia, zapotrzebowanie na zdrowie psychiczne i wsparcie psychospołeczne znacznie wzrośnie w nadchodzących miesiącach i latach, a inwestycje w programy zdrowia psychicznego na poziomie krajowym i międzynarodowym, które już od lat cierpią z powodu chronicznego niedofinansowania, są teraz ważniejsze niż kiedykolwiek. Dlatego celem tegorocznej kampanii Światowego Dnia Zdrowia Psychicznego jest zwiększenie inwestycji w zdrowie psychiczne, a tematem:

Zdrowie psychiczne dla wszystkich.
Większa inwestycja – większy dostęp.

Według danych światowej Organizacji Zdrowia prawie miliard ludzi na świecie żyje z zaburzeniami psychicznymi, 3 miliony ludzi umiera każdego roku z powodu szkodliwego spożycia alkoholu, a co 40 sekund jedna osoba popełnia samobójstwo. Statystyki te mogą ulec niekorzystnej zmianie w 2020 roku, w którym już obserwuje się wzrost objawów depresji i lęku w różnych krajach. Z kolei w Polsce, w pierwszym półroczu 2020 roku, wg danych ZUS dotyczących wystawionych zwolnień lekarskich, po osobach ciężarnych, rodzących i będących w połogu, drugą kategorią chorych, którzy byli najczęściej kwalifikowani do L-4, były osoby cierpiące na różnego rodzaju zaburzenia psychiczne i zachowania. Liczba dni absencji chorobowej w związku z takimi zaburzeniami wzrosła o 2,9 pkt proc. (do 11 proc.) względem danych z 2019 r.

Niestety, wciąż w społeczeństwie funkcjonują krzywdzące stereotypy dotyczące osób cierpiących na zaburzenia psychiczne, które sprawiają, że wiele chorych wstydzi się szukać pomocy u psychologów lub psychiatrów. Bycie ocenianym przez społeczeństwo jest jednym z najczarniejszych lęków, jakie odczuwa osoba chorująca psychicznie.

4005

Wzrasta zaniepokojenie kuratorów zawodowych przedłużającym się procesem legislacyjnym projektu Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie wynagrodzeń kuratorów zawodowych i aplikantów kuratorskich. Jak wskazuje w uzasadnieniu sam projektodawca, w dniu 4 lipca 2019 r. zawarte zostało porozumienie Ministra Sprawiedliwości – Prokuratora Generalnego ze związkami zawodowymi w sprawie wzrostu płac dla pracowników sądów i prokuratury, w myśl którego wynagrodzenia kuratorów zawodowych od 1 stycznia 2020 r. wzrosną o 900 zł brutto w przeliczeniu na 1 etat. Porozumienie zostało dotąd jedynie częściowo zrealizowane poprzez wzrost kwoty bazowej. Pełną realizację porozumienia zapewnić miała zmiana tzw. „mnożników”, czemu służy procedowana nowelizacja przedmiotowego rozporządzenia. Ministerstwo Sprawiedliwoci planowało, że rozporządzenie zostanie zmienione w ciągu trzech pierwszych kwartałów 2020r. Ponieważ termin ten upłynął, w środowisku kuratorów wzrasta frustracja i obawa, że jako jedyna grupa zawodowa wymieniona w porozumieniu nie zostaną objęci stosownymi regulacjami. Stąd zarówno Ogólnopolski Związek Zawodowy Kuratorów Sądowych, jak i zarząd MOZ KNSZZ „Ad Rem” Kuratorów Zawodowych wystąpiły w ostatnich dniach do Prezesa Rady Ministrów z pismami, w których przypominają o zobowiązaniu strony rządowej z 2019 roku i proszą o przyspieszenie finalizacji prac legislacyjnych. O sytuacji poinformował też serwis prawo.pl.

30 września Krajowa Rada Kuratorów w swoim komunikacie poinformowała o rozmowach, jakie jej przedstawiciele przeprowadzili z Sekretarzem Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Michałem Wójcikiem. Ministerstwo uspokaja, że upływ planowanego terminu nowelizacji rozporządzenia nie oznacza, że prace nad nim zostają wstrzymane. Obecnie zajmuje się nim w trybie obiegowym Komitet Stały Rady Ministrów. Przebieg procesu legislacyjnego można śledzić na stronie Rządowego Centrum Legislacji.

Pod sygnaturą I KZP 3/2020 Sąd Najwyższy w Izbie Karnej i w powiększonym składzie 7 sędziów prowadził postępowanie, zainicjowane pytaniem prawnym, jakie w styczniu br. zadał Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar o treści „Czy określona w art. 7 § 1 k.k.w. podstawa zaskarżenia do sądu penitencjarnego decyzji organów postępowania wykonawczego – w postaci „niezgodności z prawem” – obejmuje obok kontroli formalno-prawnej również kontrolę materialno-prawną zaskarżonej decyzji?„, tj. czy skargi należy badać wyłącznie pod kątem formalnym, czy także merytorycznym?

Powodem wystąpienia z powyższym pytaniem prawnym było – jak wskazał RPO – występowanie różnych linii orzeczniczych sądów, których źródłem jest odmienna wykładnia omawianego przepisu, która podważa zaufanie obywateli do państwa i prawa. W ocenie RPO nieuprawnione jest przyjęcie, że skazany nie może kwestionować okoliczności faktycznych, albowiem interpretacja pojęcia „niezgodności z prawem” nie może się ograniczać tylko do weryfikacji, czy dany organ miał prawo wydać zaskarżoną decyzję, czy też nie. Decyzje, o których mowa, często dotyczą podstawowych praw jednostki, w tym praw chronionych konstytucyjnie i konwencyjnie, dlatego zdaniem RPO, ustawa musi zapewnić efektywną i skuteczną, a nie jedynie formalną ochronę tychże praw.

Przypomnijmy tylko, iż stosownie do brzmienia art. 7 § 1 k.k.w. „Skazany może zaskarżyć do sądu decyzję organu wymienionego w art. 2 pkt 3–6 i 10 (m.in. sądowego kuratora zawodowego lub kierownika zespołu kuratorskiej służby sądowej – przyp. autora wpisu) z powodu jej niezgodności z prawem, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej.”.

Sąd Najwyższy na posiedzeniu w powiększonym składzie 7 sędziów w dniu 25. czerwca postanowił odmówić podjęcia uchwały. Odmawiając podjęcia uchwały, to jednak – jak często bywa w takich sytuacjach – problematyka zgłaszana przez RPO została przeanalizowana. I właśnie na podstawie tej analizy SN wskazał, że:

W konsekwencji uznać trzeba, że zgodnie z art. 7 § 1 k.k.w. skazany może zaskarżyć do sądu decyzję organu wymienionego w art. 2 pkt 3-6 i 10 tego aktu prawnego z powodu obrazy prawa materialnego lub prawa procesowego, jeżeli mogła mieć ona wpływ na treść decyzji, o ile ustawa nie stanowi inaczej. Decyzje oparte na uznaniu organu, zawarte w nich ustalenia faktyczne i rozstrzygnięcia o karze mogą być skarżone poprzez podniesienie zarzutu niezgodności z prawem w podanym wyżej rozumieniu. W szczególności na płaszczyźnie obrazy prawa procesowego kwestionowane mogą być: sposób gromadzenia dowodów, kompletność zgromadzonego materiału dowodowego oraz prawidłowość jego oceny.„.

Poniżej udostępniamy link do treści postanowienia wraz z pełnym jego uzasadnieniem. Udostępniamy również treść samego wniosku RPO, stanowisko prokuratora Prokuratury Krajowej, jak i przesłaną opinię do niniejszej sprawy przez Helińską Fundację Praw Człowieka. Zamieszczamy także kilka fragmentów z uzasadnienia, subiektywnie przez nas wybranych.

Wykładnią, czyli interpretacją przepisów nazywa się operację myślową, w toku której odtwarza się znaczenie przepisów ogłoszonych w aktach prawnych jako wypowiedzi równoznacznych z pewnym zespołem norm postępowania. Inaczej mówiąc, w toku operacji wykładni dokonuje się przyporządkowania różnokształtnym przepisom prawnym norm postępowania rozumianych w jakiś jeden, dostatecznie określony sposób (zob. Z. Ziembiński, Logika praktyczna, Warszawa 1974, s. 237 – 238). W sensie apragmatycznym wykładnia prawa to po prostu rezultat powyższego procesu (zob. L. Morawski, Wstęp do prawoznawstwa, Toruń 2005, s. 159) uzyskany po zastosowaniu językowych, systemowych i funkcjonalnych dyrektyw interpretacyjnych.

„Z językowego punktu widzenia niezgodność z prawem to nic innego jak sprzeczność z prawem, będąca konsekwencją obrazy prawa przy podejmowaniu skarżonej decyzji. (…) „niezgodność z prawem” w rozumieniu art. 7 § 1 k.k.w. to sprzeczność z przepisami Kodeksu karnego wykonawczego lub innej ustawy będącej podstawą decyzji, ale też samowykonalnymi przepisami ratyfikowanych umów międzynarodowych, stosowanymi bezpośrednio przepisami Konstytucji RP, a także aktami prawnymi o charakterze wykonawczym, przy czym przedmiotem kontroli sądowej może być obraza zarówno prawa materialnego, jak i prawa procesowego.”

„(…) przedmiotem kontrowersji w piśmiennictwie jest także kwestia dopuszczalności wkraczania w postępowaniu skargowym przez sąd w przestrzeń uznaniowości organu wydającego skarżoną decyzję. Inaczej mówiąc przedmiotem sporu jest to, czy decyzja organu postępowania wykonawczego oparta na uznaniu, może zostać oceniona jako niezgodna z prawem.”

Postanowienie składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego I KZP 3/2020

Wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich

Stanowisko prokuratora Prokuratury Krajowej

Opinia amicus curiae Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka

2363

W prestiżowym czasopiśmie International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology (Impact Factor=1,026), będącym jednym z ważniejszych w świecie kryminologii i resocjalizacji, ukazała się właśnie publikacja artykułu zatytułowanego: Psychosocial Quality of Life and Its’ Correlates in People Serving Prison Sentences in Penitentiary Institutions, którego autorem jest dr Bartłomiej Skowroński, zawodowy kurator sądowy z IV Zespołu Kuratorskiej Służby Sądowej w Sądzie Rejonowym dla Warszawy Pragi-Północ.


Celem badań autora była identyfikacja i analiza czynników warunkujących psychospołeczną jakość życia osadzonych (PQol) jako korelatów pozytywnych i negatywnych. Przebadano 300 osadzonych z zakładów karnych podległych administracyjnie Okręgowemu Inspektoratowi Służby Więziennej w Warszawie. Dane zebrano za pomocą kwestionariuszy SQLQ, SOC-29, SWS, SPI / TPI, SIPR, COPE, GSES i przeanalizowano za pomocą SEM. Badania wykazały, że pozytywnymi korelatami dla jakości życia osadzonych są: poczucie koherencji, poczucie własnej skuteczności, intensywność postawy religijnej, wsparcie społeczne i ciekawość cech. Wśród strategii radzenia sobie ze stresem istotnym czynnikiem, który bezpośrednio przewiduje PQol, jest poszukiwanie wsparcia społecznego jedynie z powodów emocjonalnych. Stosowanie substancji i planowanie odgrywają jedynie rolę pośredniczącą w przewidywaniu PQol. Ujemnym korelatem dla poziomu jakości życia osadzonych jest depresja jako cecha. Wbrew przewidywaniom lęk nie okazał się negatywnym korelatem – jak wspomniano powyżej, wiąże się z dodatnim wynikiem w PQol.

Artykuł jest dostępny pod adresem: https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/0306624X20944685

Jest to kolejna wartościowa publikacja autorstwa pana kuratora dra Bartłomieja Skowrońskiego. W 2018 roku informowaliśmy o ukazaniu się książki Probacja. Teoria i Metodyka a w roku 2019 książki Typologie wadliwej integracji postaw.

Gratulujemy i życzymy powodzenia na dalszych etapach pracy kuratorskiej i naukowej.


Dr Bartłomiej Skowroński jest adiunktem w Zakładzie Pedagogiki Resocjalizacyjnej Instytutu Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji Uniwersytetu Warszawskiego.

W dniu 10 września 2020r. o godz. 13.00 w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich odbędzie się seminarium poświęcone sytuacji kuratorów sądowych pt. ” Zaufanie do kuratora sądowego”.
Pomysł zorganizowanie seminarium zrodził się podczas spotkania Rzecznika Praw Obywatelskich z przedstawicielami Ogólnopolskiego Związku Zawodowych Kuratorów Sądowych, które się odbyło 6 lipca 2020r. (relacja ze spotkania dostępna jest TUTAJ).

Poniżej przedstawiamy program seminarium :





Ogólnopolski Związek Zawodowy Kuratorów Sądowych zwrócił się z pismem do dr Anny Dalkowskiej Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości o wydanie rekomendacji dla Prezesów Sądów w zakresie wykonywania obowiązków służbowych przez kuratorów sądowych w poszczególnych obszarach z uwagi na obowiązywanie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U., poz. 1356).

Na mocy tego aktu, zostały wprowadzone między innymi dodatkowe obostrzenia w niektórych powiatach, charakteryzujących się największym przyrostem zakażeń koronawirusem. W zależności od dynamiki zmian w tym zakresie, powiaty te są objęte tzw. żółtą lub czerwoną strefą.

Z pismem OZZKS do Ministerstwa Sprawiedliwości ws. wydania rekomendacji dla Prezesów Sądów w zakresie wykonywania obowiązków służbowych przez kuratorów sądowych w strefach, w których nastąpił wzrost zakażeń można zapoznać się – tutaj.

Krajowa Rada Kuratorów przygotowała wystąpienie dotyczące kwestii budżetowych w 2021 roku, które przekazane zostało do Ministerstwa Sprawiedliwości. Organ samorządu kuratorskiego wnosi o zabezpieczenie w przyszłorocznym budżecie odpowiednich środków zapewniających ustawową waloryzację wynagrodzeń, możliwość wypłacania dodatków specjalnych dla kuratorów pracujących w ośrodkach kuratorskich oraz awanse zawodowe. Poniżej całość wystąpienia.

Czas epidemii koronawirusa jest wyzwaniem także dla stacji krwiodawstwa. Krwi brakuje w wielu miejscach w Polsce. Tym bardziej na szacunek zasługuje konsekwencja, z jaką kuratorzy sądowi z okręgu poznańskiego kontynuują akcję Mamy to we krwi. Do tej pory udało im się już przeprowadzić zbiórki, w czasie których pozyskano łącznie ponad 300 litrów krwi!

Tym razem na apel organizatorów odpowiedziało 70 osób, z czego 56 oddało krew a jedna dołączyła do bazy dawców szpiku. 7 sierpnia w Starostwie Powiatowym w Obornikach zebrano 25,2 litra krwi. Akcja była dedykowana malutkiej Lence Graś.

Gratulujemy organizatorom akcji Mamy to we krwi z kuratorami zawodowymi Romanem Fonsem i Piotrem Cyruliczkiem na czele. Nieustannie podziwiamy i trzymamy kciuki za kolejne akcje.

W dniu 3 sierpnia 2020r. Krajowa Rada Kuratorów przekazała do Ministerstwa Sprawiedliwości opinię dotyczącą projektu rozporządzenia Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie wynagrodzeń kuratorów zawodowych i aplikantów kuratorskich.
Opinia Rady, co do zasady, jest pozytywna. Autorzy dokumentu podkreślają jednak, że uposażenie aplikantów kuratorskich w dalszym ciągu znajduje się poniżej wynagrodzenia minimalnego i obecnie wynosi 2539,95 zł.
Zachęcamy do zapoznania się z pełną treścią dokumentu.