Uchwalona przez Sejm RP 30. kwietnia. Przyjęta 6. maja przez Senat RP bez poprawek. Podpisana przez Prezydenta RP w dniu 19. maja. I wreszcie ogłoszona 29. maja w Dzienniku Ustaw. O czym mowa? Tak, o ustawie o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, zwanej ustawą antyprzemocową.
Jej celem – jak można wyczytać w uzasadnieniu do projektu – jest wprowadzenie do porządku prawnego kompleksowych rozwiązań dotyczących szybkiego izolowania osoby dotkniętej przemocą od osoby ją stosującej, w sytuacji gdy stwarza ona zagrożenie dla życia lub zdrowia domowników.
Nowe przepisy oprócz zmian w samym Kodeksie postępowania cywilnego (m.in. odrębne postępowanie w sprawach o zobowiązanie osoby stosującej przemoc do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia oraz zakazanie zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia), wprowadzają również zmiany do takich ustaw, jak Kodeks wykroczeń, ustawa o Policji, ustawa o Żandarmerii Wojskowej i wojskowych organach porządkowych, Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.
I tak, zupełnie nowym instrumentem mającym służyć bardziej skutecznej ochronie osoby dotkniętej przemocą jest nadanie Policji, a także Żandarmerii Wojskowej (w zakresie jej właściwości rzeczowej) uprawnień do wydania nakazu natychmiastowego opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub też zakazu zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia. Co istotne, taki nakaz lub zakaz będzie wydawany w stosunku do osoby, która swoim zachowaniem, polegającym na stosowaniu przemocy w rodzinie stwarza zagrożenia dla życia lub zdrowia domowników. Ponadto będzie on natychmiast wykonalny, będzie obowiązywał 14 dni, a dodatkowo nakaz i zakaz będą mogły być stosowane łącznie. W praktyce to też oznacza, że Policja będzie mogła wydać taki nakaz i/lub zakaz np. podczas podjętej interwencji we wspólnie zajmowanym mieszkaniu. Nieobecność osoby stosującej przemoc nie będzie tutaj przeszkodą to wydania tych środków podczas wykonywania czynności przez Policję. Policja (lub Żandarmeria Wojskowa), w myśl nowych przepisów, będzie też zobowiązana do regularnego sprawdzania, czy sprawca przemocy stosuje się do sankcji i zastosować środki przymusu, by wyegzekwować nałożone zobowiązanie, w przypadku niestosowania się do nich. Poza tym w takiej sytuacji osoba stosująca przemoc narazi się na odpowiedzialność w trybie przyspieszonym z Kodeksu wykroczeń w postaci kary aresztu, ograniczenia wolności lub grzywny.
Wprowadzone zmiany zakładają także, że osoba dotknięta przemocą lub jej przedstawiciel ustawowy skorzysta z ustawowego zwolnienia z kosztów sądowych w sprawie o zobowiązanie sprawcy do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub też zbliżania się do tych miejsc. Taki wniosek będzie można złożyć na urzędowym formularzu, przy czym samodzielne sporządzenie wniosku z pominięciem urzędowego formularza nie będzie wywoływać żadnych negatywnych skutków.
Vacatio legis, jakie określił ustawodawca, to okres 6 miesięcy od dnia ogłoszenia, lecz jak donosi np. Polska Agencja Prasowa, mogą pojawić się jeszcze przepisy nowelizujące tę ustawę m.in. w zakresie skrócenia tego okresu.
Nowe przepisy wzorowane były na rozwiązaniach stosowanych z powodzeniem w innych krajach. W Austrii policyjny nakaz opuszczenia mieszkania przez sprawcę przemocy obowiązuje już ponad 20 lat. Podobne rozwiązanie wprowadzono również w Czechach, jak podaje Biuro Komunikacji i Promocji Ministerstwa Sprawiedliwości
Poprzedni